Gastrit, mide zarı iltihabı türleri için ortak olarak kullanılan bir terimdir. Gastrit iltihabı çoğu zaman mide ülserlerine neden olan bakteri türünün enfeksiyonunun doğrudan bir sonucudur.
Gastrit Neden Olur?
Mide zarının iltihaplanmasına neden olabilecek her durum gastrite yol açabilir. Midenin iç duvarını koruyan mukus astarlı bariyerde zayıflama ya da yaralanma meydana gelmesi, midenin sindirim için kullandığı mide suyunun mide astarına zarar vermesini ve enfekte olmasına yol açar.
Düzenli olarak ağrı kesici türü ilaçları kullanmak gastrite neden olabilir. Ağrı kesiciler hem akut gastrite hem de kronik gastrite neden olabilir çünkü ağrı kesicilerin düzenli olarak kullanılması veya ilaçların aşırı dozda kullanımı midenin koruyucu astarında bulunan ve korumaya yardımcı olan önemli bir maddenin miktarının azalmasına yol açabilir.
Mide astarı yaşla birlikte incelme eğilimi gösterir. Bunun yanı sıra yaşı ilerlemiş bireylerde Helicobacter pylori enfeksiyonu veya otoimmün bozuklukların olması ihtimali daha yüksektir ve bu gastrit riskini artırır.
Aşırı alkol kullanımı sonucunda alkol mide zarını tahriş edebilir ve aşındırabilir, bu da midenin sindirim sularına karşı daha savunmasız hale gelmesine neden olur. Aşırı alkol kullanımının akut gastrite neden olması daha olasıdır.
Ağır cerrahi müdahaleler, yaralanma, yanıklar veya ciddi enfeksiyonlar nedeniyle ortaya çıkan şiddetli stres akut gastrite neden olabilir.
Vücudun kendi bağışıklık sisteminin mide hücrelerine saldırması otoimmün gastrit olarak adlandırılan bir tür gastrite neden olabilir. Mide astarını oluşturan hücreler bağışıklık sistemi tarafından yıpratılır ve midenin koruyucu bariyerinde zayıflamalar görülür.
Otoimmün gastrit, Hashimoto hastalığı ve tip 1 diyabet dahil olmak üzere diğer otoimmün bozuklukları olan bireylerde daha sık olarak görülür. Otoimmün gastrit aynı zamanda B12 vitamini eksikliği ile de ilişkilendirilmektedir.
Bunların yanı sıra HIV / AIDS, Crohn hastalığı ve paraziter enfeksiyonlar gibi diğer tıbbi durumlar da hem akut hem de kronik gastrite neden olabilir.
Gastrit, uygun bir şekilde tedavi edilmediği takdirde, mide ülseri ve mide kanamasına yol açabilir. Bazı nadir görülen kronik gastrit türleri, özellikle mide astarında veya astar hücrelerinde değişikliklere yol açarsa mide kanseri riskini artırabilir.
Gastrit Nasıl Önlenir?
Gastritin en yaygın türüne neden olan H. Pylori enfeksiyonunun nasıl yayıldığı net bir şekilde bilinmemekle birlikte, insandan insana kontamine yiyecek ve su yoluyla bulaşabileceğine dair bazı kanıtlar bulunmuştur.
Güvenli hijyen uygulamaları, yani elleri sık sık sabun ve su ile yıkayarak ve tamamen pişirilmiş yiyecekleri yemeyi tercih ederek bireyin kendisini H. pylori gibi enfeksiyonlardan koruması mümkündür.
Diğer gastrit türlerinden korunmak için, her türe uygun bir şekilde hareket etmek gereklidir. Örneğin alkol tüketimini sınırlamak ya da ağrı kesici ilaç kullanımında dikkatli olmak bunlardan kaynaklanan gastrit oluşumunu engelleyecektir.
Gastriti Önlemek İçin Yaşam Tarzı Değişiklikleri ve Ev Bakımı
Gastrit belirti ve semptomlarını küçük bir takım önlemler alarak rahatlatmak mümkün olabilir. Öncelikle daha küçük ve daha çok sayıda öğünler ile beslenmek gereklidir. Sık sık hazımsızlık hissediliyorsa, mide asidinin etkilerini yavaşlatmak ve mideyi dinlendirmek için her öğünde daha az yemek yenilmeli, ve günlük öğün sayısı artırılmalıdır.
Öğünlerde mideyi tahriş edici yiyeceklerden, özellikle baharatlı, asidik, kızarmış veya yağlı yiyeceklerden kaçınmak gereklidir. Alkolden özellikle kaçınmak gereklidir.
Alkol midenin mukoza zarını tahriş edecektir. Bunlara ek olarak kullanılan ağrı kesici türünü değiştirmek ve daha az yan etkisi olacak bir türü tercih etmek için doktora başvurmak önemlidir. Bu sayede gastrit etkisini hafifletmek mümkün olabilir.