Türk fındığını kaçak yollardan ülkesine sokan ve resmi kaynaklara göre son 5 yılda sadece 113 ton fındık satışı yapılan İran’a resmi yollardan ihracat için ilk çalışmalar başladı.
İranlı iş adamları Azin Dane Caspian Yönetim Kurulu Başkanı Mojtaba Rashvand ve Maku Serbest Bölge Yatırımcı Brokeri ve Maku&Dev Co. Şirketi Yatırım Danışmanı Emin Makui, Ordu’ya gelerek Ordu Ticaret Borsası Başkanı Ziver Kahraman, Ordu Valisi Tuncay Sonel, Ordu Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Mehmet Hilmi Güler ve Ordu Ticaret Borsası Başkanı Ziver Kahraman ile görüşmelerde bulundu. Ayrıca iş dünyası firmaları ile bir dizi temasta bulunan İranlı işadamları fındık ihracatı konusunda görüşalış verişinde bulundular.
Ordu Ticaret Borsası Başkanı Ziver Kahraman, İran’a rejimi tarafından uygulanan yüksek ithalat vergisi nedeniyle fındık ihracatı yapamadıklarını belirtti.
Kahraman, “İran’da ithalat vergisi şu an yüzde 72 olup üzerine yüzde 9’da KDV ekleniyor. Ayrıca İran gümrüğü faturanın düşük düzenlenebileceği saikını de hesap ederek rayiç bedel uygulanıyor. Rayiç bedelin altında ithalat olursa rayiç bedel üzerinden vergi alınıyor, Şayet rayiç bedelin üzerinde bir fiyat söz konusu olursa aradaki fark da vergiye tabi tutuluyor. İran’ın bu uygulaması Türkiye’ye özgü değil genel anlamda böyledir” dedi.
Son 5 yılda sadece İran’a sadece 113 ton iç fındık satılabildiğini belirten Kahraman, “Aslında buna ‘resmî verilere göre İran’a fındık ihraç etmemekteyiz’ demek doğru olacaktır. Çünkü İran 84 milyonluk nüfusuyla yakın ve büyük bir pazardır. İran halkının büyük çoğunluğu orta ve yüksek gelir grubuna dâhildir. Alım gücü sorunu yaşamamaktadır. Özellikle çerez tüketimi İran’da çok eski ve yaygın bir kültürdür. Çerez sepeti, en kıymetli ve geleneksel hediyeleşmedir. Çerezlerin arasında fındık, özel ve önemli bir yere sahiptir. Türkiye’de kişi başına ortalama fındık tüketimi 2 kilo seviyesindeysen bu rakam İran’da 18 kiloyu aşmaktadır. İranlılar, kayıt dışı yollarla ülkelerine giren Türk fındığını fiyatına takılmaksızın satın alıp kullanmaktadır. Damak zevkine çok önem veren İranlılar, Azeri ve Gürcü fındığını sevmemiş ve tüketmemektedir. Türk fındığı ülkeye dolaylı yollardan ve kayıt dışı girmekte ve yoğun bir taleple tüketilmektedir” diye konuştu.
“Uygun şartlar oluşursa İran’a fındık ihraç edilecek”
Kahraman, şunları söyledi: “İran’da ‘Türk malı'na karşı koşulsuz bir rağbet vardır. Özellikle tekstil ve gıdada ‘Türkiye’ menşeili olması güven unsuru olarak görüşmektedir. İranlılar, Türk malı ürünlerin kalitesine ve sağlıklı oluşuna koşulsuz inanmaktadır. Bu güven, İranlı yatırımcıların gözünü Türkiye’ye çevirmelerindeki en rantabl nedendir. Azami 30 bin ton fındık üreten İran’ın iç pazarında 60 bin tonu aşan bir tüketim söz konusudur. Bu rakamın 100 bin tona ulaşmasını sağlamak da çok kolay görülmektedir. İranlı yatırımcılar, fındıkta ihracatçı olmak gibi bir pozisyonda ve niyette bulunmamaktadır keza kendi iç pazarları fındık satmak için ziyadesiyle yeterlidir. İranlı ihracatçılar fıstıkta yoğunlaşmak istemektedirler. Ordu’da yapılan bu ilk temas ve görüşmeler sonunda uygun şartların oluşması durumunda İran’a Türk fındığı ile mamul ürün ihracatı yapılabileceği ve temasların karşılıklı olarak devam etmesi yönünde niyet birliğine varıldı. Ordu Ticaret Borsası olarak, tarımsal ürünler ihracatında tek tabanca niteliğindeki fındığımıza yeni ve zengin pazarlar bulunması ve üyelerimizin bu pazarlara yönlendirilmesi sorumluluğumuzla süreci kontrol ve takip etmekteyiz.”
